Achterlopen op leeftijdsgenoten door trauma



Over hoe traumatische ervaringen jouw groei en ontwikkeling kunnen vertragen of stilzetten
En hoe dat ook met mij is gebeurd. 


Vandaag zag ik op het Instagram account van Metzonderouders_ een post over ‘achterlopen’ op leeftijdsgenoten. In het onderschrift ging het over hoe traumatische ervaringen jouw groei en ontwikkeling kunnen vertragen of doen stagneren. Omdat je vooral bezig was met overleven, in plaats van je identiteit te ontwikkelen of te leren hoe je met vriendschappen kon omgaan. Vaak hadden je ouders – door hun eigen traumatische ervaringen – ook niet de mogelijkheid om je te steunen en te begeleiden. De vrouw achter dit account schreef erbij dat zij dit met haar psycholoog had besproken, en het inzicht over stagnatie door trauma haar meer zelfcompassie had opgeleverd. Vervolgens vroeg ze naar de ervaringen van lotgenoten. Daar heb ik eerlijk op gereageerd, want ik ben ook zo’n achterloper.

Zo werd ik vroeger, als kind, ook door mijn omgeving gezien. Maar sinds mijn werk als populaire columnist, in een veelgelezen krant destijds, en vooral mijn twee bestsellers, word ik al jaren niet meer zo gepercipieerd. Nu ben ik in heel wat ogen een ‘succesnummer’. Zo voel ik me niet – ik waan me zelfs nog regelmatig dat sukkelende kind van vroeger - maar als ik ergens kom en lezingen geef, of weer een boek uitbreng, word ik door veel mensen wel gezien als een vrouw die het voor elkaar heeft. Misschien omdat ze nood hebben aan een inspiratiebron: als zij het kan, dan ik ook; als zij haar traumatische verleden kan overwinnen en een plek in de wereld vinden als HSP, dan ik ook. Dat is ook precies wat ik wil doen: moed, veerkracht en hoop aanwakkeren bij anderen.
Maar… ik heb het wel niet volledig voor elkaar. 
Helen van trauma is immers geen rechtlijnig proces. Het vraagt inzet, toewijding en discipline. Om de zoveel tijd beland je in een deugddoende plateau-fase: dan heb je veel geleerd, hard gewerkt en kan je even uitrusten. Je ervaart dan hoezeer je bent gegroeid. Heerlijk. Maar na een tijdje dient zich weer een nieuw brokje oud zeer aan, weer een diepere laag van die eeuwige ui.
Omdat je intussen wéét dat je uit al die lagen en stukjes zo ontzettend veel leert, kies je er bewust voor om het proces verder te zetten. Het is alchemie; lood omzetten in goud. Maar dat neemt niet weg dat het moeilijk kan zijn, pijnlijk, zwaar. Ik ben soms zo ongelooflijk moe. Soms zo moedeloos. Soms gevoelsmatig zo alleen, ondanks de lieve mensen in mijn leven.
Soms ben ik zelfs bang dat ik me mijn eigen helingsproces heb ingebeeld en er nog helemaal niets is veranderd. Gelukkig gebeurt er dan telkens weer iets dat me van het tegendeel overtuigt. Hoe dan ook: het gaat niet zonder slag of stoot. En ik ben op bepaalde vlakken absoluut een achterloper.

Tot mijn 26ste woonde ik in een klein huisje in de tuin van mijn moeder en stiefvader. Onbewust bleef ik dicht bij hen in de hoop dat ik alsnog van hen zou krijgen wat ik als kind had gemist. In die tijd dacht ik dat zij de enigen waren die me begrepen en dat ik in de rest van de wereld volstrekt onveilig was. Ik had dan ook zeer veel onveilige situaties meegemaakt (pesterijen, misbruik, etc.). Studeren lukte niet. Ik kreeg een zware depressie en maakte drie opleidingen niet af. Werk vond ik ook niet. Zonder diploma was het moeilijk om iets te doen wat bij mijn artistieke inborst paste (een thema dat, ondanks mijn inmiddels uitgebreide cv, nog steeds speelt). Uiteindelijk ging mijn carrière voorzichtig van start op mijn 26ste, toen ik me als cartoonist bij een magazine aanbood. Reizen durfde ik ondertussen niet, vanwege een diep onveiligheidsgevoel en het geld had ik ook niet. Dus die ervaringen deed ik ook niet op. Vriendschappen en liefdesrelaties verliepen moeizaam en tumultueus. Vanwege mijn onveilige hechting en toenmalige onvermogen om grenzen aan te geven, verliet ik mensen voor zij mij konden verlaten of omdat ik geen nee durfde te zeggen en dacht dat ze mijn nee nooit zouden accepteren. Ik ontmoette mijn man pas op mijn 32
ste, werd na twee miskramen zwanger toen ik 35 was (ik had het graag veel eerder gewild) en beviel op mijn 36ste (de uiterste leeftijd die ik voor mezelf had gekozen om moeder te worden). Nu ben ik 42 en heb ik nog steeds het gevoel op bepaalde vlakken achter te lopen. Ik zie andere mensen van mijn leeftijd of jonger, die op materieel en relationeel vlak veel eerder belangrijke stappen hebben gezet. Die meer gerealiseerd hebben, die op meer kunnen terugblikken. Tegelijk ben ik diep dankbaar voor wat ik wél heb – zeker mijn liefdevolle, hechte gezin – en weet ik dat dit voor heel wat mensen ook geen evidentie is. Maar ik blijf toch een bepaalde onzekerheid hebben, dat vervelende imposter syndrom, alsof ik maar doe alsof ik een volwaardig mens ben, en eigenlijk een bedrieger ben. Soms ben ik trots op wat ik heb verwezenlijkt zonder diploma, en ondanks alle tegenslag. Maar soms vraag ik me kwaad af of het leven niet veel, veel gemakkelijk zou zijn geweest als ik niet de hele tijd (op eigen kosten!) met de gevolgen van meervoudig complex trauma had geworsteld. Ja, er zijn altijd heel wat frustrerende Wat als-scenario’s te bedenken. Maar dan herinner ik mezelf eraan dat veel mensen nog veel ergere zaken dan ik hebben meegemaakt en misschien ook met veel meer worstelen. Dus blijf ik vooral dankbaar voor wat ik wél heb en besef dat niets vanzelfsprekend is. 

Toen ik bijvoorbeeld gisteren een brief voor de school van mijn zoontje moest invullen, en zijn naam op dat papier zag, en die van zijn vader en mij als zijn ouders, vond ik dat weer even bijzonder. Het went niet, het is echt gebeurd: ik maak deel uit van een warm gezin. Er is een gezond kind in mijn lichaam gegroeid, in mijn baarmoeder – ondanks alles! – en het is nu al vijfenhalf en verbaast ons iedere dag. Wat een zegen!

Gelukkig zie ik ook in dat ik geestelijk wél grote sprongen heb gemaakt. Op dat vlak ben ik zeker geen achterloper. Mijn bewustzijnsproces is intensief, het ging en gaat hard, vaak sneller dan verwacht. Telkens biedt zich weer iets nieuws aan. En ik herken het, ga ermee aan de slag, zet weer nieuwe stappen en sprongen. Het maakt me sterker, genuanceerder, nederiger en liefdevoller. 
Vroeger was ik een ‘oud kind’, mensen noemden me een oude ziel – maar ik was ook geparentificeerd en had geen volwaardige, onbezorgde kindertijd gehad. Toen ik een depressieve tiener was, en een dito twintiger, vond ik geestelijk minder aansluiting bij leeftijdsgenoten. Ik was al met thema’s bezig die voor hen (nog) niet aan de orde waren. De menselijke psyche, spiritualiteit, omgaan met hevige angsten en groot verlies… Maar op aards vlak vonden zij hun weg zo vlot, terwijl mij dat allemaal veel moeite kostte, en soms nog steeds kost.

Waarom deel ik dit? Niet om zielig te doen. Nee, ik hoef geen medelijden, dan zou ik me alleen maar kleiner en machtelozer gaan voelen. Het is wat het is, en er is veel om dankbaar voor te zijn, en nog meer als ik de voorwaarden en conditioneringen van onze prestatiemaatschappij naast me neerleg. 
Ik deel dit omdat het mij zo opluchtte om die post op Instagram te zien, en te voelen dat ik niet alleen ben. Dat bezorgt mij ook meer zelfmededogen.
Ook wil ik graag eerlijk zijn met de mensen die mijn werk volgen, en die daar inspiratie en moed uit putten. Dat kan alleen maar als ik authentiek blijf, mezelf niet op een ingebeelde pedestal plaats of laat zetten, en we elkaar blijven ontmoeten vanuit gelijkwaardigheid.
Dus voor iedereen die zich ook zo’n achterloper voelt: je bent niet de enige, jij bent niet alleen. De vraag is echter: ben je wel echt een achterloper? Of is dat wat de materialistische, op status en afscheiding gebaseerde wereld ons wijsmaakt, en bewandel je gewoon een onconventioneel pad? Bochtig, dat zeker, met kuilen en bulten. Maar niettemin boeiend, leerzaam, verrassend en verrijkend! Pal door de donkere wouden van je eigen schaduw, maar even goed: dwars door het in zonlicht badende landschap van je hogere Zelf. 
Als we allemaal facetten zijn van dat ene, en dat geloof ik, dan is het juist de bedoeling dat we allemaal verschillende facetten van het leven ervaren, belichten, onderzoeken en helen. 

En kan je eigenlijk wel echt voor- of achterlopen? Of gaat het er gewoon om dat je loopt, zonder richtlijnen, zonder vergelijkingen, zonder valse hoop en toxische schaamte? 
Laten we dan maar samen lopen. Ieder onze eigen weg, wetend dat we met velen zijn en daar steun uit puttend.

Liefs,
Fleur




Populaire posts van deze blog

PODCAST MENSENKENNIS

ARTIKEL: Hoogbegaafdheid, geen luxeprobleem