EIGENLIJK IS AL DAT GEZEIK OVER BORSTVOEDING, WEGWERPLUIERS EN CUPCAKES EEN LUXEPROBLEEM

Schrijfster, columniste en cartooniste Fleur van Groningen (37) werd een jaar geleden mama van Rex. De eerste keer dat ze de moedermaffia over zich heen kreeg, was ze hoogzwanger.

interview: Hanne van Tendeloo voor Humo

HUMO Je had je in een column aangesloten bij de kritiek van An Lemmens, die vond dat ploetermoeders het ouderschap te negatief voorstelden. FLEUR VAN GRONINGEN «Vroeger had je alleen de roze wolk, nu kun je onder de hashtag #honestparenting allerlei horrorverhalen lezen: over hoe het ouderschap je leven en je lichaam onherroepelijk verandert, hoe je je vrijheid kwijt bent, hoe uitgeput je bent. Vaak beginnen die posts met: ‘Ik heb geregeld zin om mijn kinderen achter het behang te plakken.’ Door die verhalen was ik lange tijd bang om aan kinderen te beginnen. Ik twijfelde vreselijk: zal ik het wel aankunnen als het echt zo erg is? Pas op mijn 34ste durfde ik het aan, en twee jaar en twee miskramen later ben ik moeder geworden.»

HUMO Toen je je boodschap kwam toelichten bij ‘Van Gils & gasten’, regende het reacties van moeders die vonden dat ze wél het recht hadden om te klagen.
VAN GRONINGEN «Ik moest nog bevallen van Rex, en volgens veel moeders wist ik daarom niet waarover ik het had. Ze stuurden me gemene berichten: ik moest niet denken dat ik hun de les mocht spellen, en ze gaven me voorbeelden van hoe vreselijk hun kinderen zich konden gedragen. »Ik wilde nochtans alleen maar zeggen dat we ook de mooie kanten moeten benoemen. Ik verheugde me ontzettend op het ouderschap, terwijl iedereen me vreselijke verhalen kwam vertellen over horrorbevallingen, opengescheurde vagina’s en behang om die kinderen achter te plakken. Natuurlijk is het ouderschap niet alleen plezierig. Als Rex een hele dag zeurt en niet wil slapen, wordt het me soms ook te veel. Maar ik zie mijn kind enorm graag.» 

HUMO Waarom manifesteert de moedermaffia zich zo sterk? 
VAN GRONINGEN «Dat heeft vooral met onzekerheid te maken. Moeders willen het heel goed doen en denken: als we het allemaal op dezelfde manier doen, zijn we goed bezig en hoeven we niet onzeker te zijn. Maar elk kind vraagt een andere aanpak. We kúnnen niet allemaal hetzelfde doen. »Ik heb twee vriendinnen die rond dezelfde tijd bevallen zijn. Ze pakken het allebei anders aan dan ik: de ene is heel alternatief, terwijl de andere haar kindje naar Disney Channel laat kijken en papjes uit potjes geeft. Ik zit ertussenin: ik geef zelfgemaakte, biologische groentepap, maar met borstvoeding ben ik gestopt. We hebben onderling afgesproken dat we niet over elkaar oordelen. We doen het zoals we het zelf willen, we steunen elkaar en vallen elkaar niet lastig met ongevraagd advies. Onze regel is: mama is baas. Maar ik ken ook een moeder die haar kind volgens mij wat verwaarloost: dan is het moeilijk om daar niets over te zeggen.»

HUMO Deze week verschijnt ‘Mijn kind, mijn spiegel’, je boek over het moederschap. Is dat een soort tegengif? 
VAN GRONINGEN «Toen ik aan kinderen begon, zeiden mensen me: ‘Weet je wel waaraan je begint? Je hele leven zal veranderen.’ Als ik dan vroeg wat er precies zou veranderen, kreeg ik een hele waslijst aan negatieve dingen, soms gevolgd door: ‘Maar je krijgt er wel veel voor terug.’ Wat het moederschap me schenkt, heb ik nu neergeschreven in een boek. Dat gaat over de moederliefde, die ik als een natuurkracht ervaar, maar ook over de confrontatie met mezelf, mijn minpunten en oude pijnen uit het verleden. Moeder worden confronteert je met de moeder en de vader die je zelf had. Een kind leert je zoveel over jezelf. Die zo vervloekte uitputting heeft me ook geleerd dat ik tot veel meer in staat ben dan ik dacht.»

HUMO In je boek heb je het ook over het perfectionisme dat de kop opsteekt. 
VAN GRONINGEN «Ik was pas zwanger en van plan om de perfecte moeder te zijn, maar toen mijn zoon werd geboren, stootte ik op mijn eigen grenzen. Ik kwam tot de conclusie dat ik in plaats van perfect ook de good enough mother mocht zijn, een term die de Britse pediater Donald Winnicott al in 1953 heeft bedacht. Je hoeft niet perfect te zijn als moeder, want door jouw tekortkomingen kan je kind, binnen het veilige, warme nest, kennismaken met frustraties. Zo wapen je hem tegen de frustraties die hij later zelf onvermijdelijk zal ervaren. Dat is veel beter dan van je kind een verwende snotaap te maken die pas laat ontdekt dat de hele wereld hem niet even enthousiast op handen draagt als zijn mama en die verwacht dat alles hem in de schoot wordt geworpen.»

HUMO De lat voor ouders ligt wel hoog. Wil je het echt goed doen, dan moet je je kind jarenlang borstvoeding geven, zo lang mogelijk van de suiker afhouden en wasbare luiers gebruiken. 
VAN GRONINGEN «Vooral dat laatste overviel me. Ik had net laten weten dat ik zwanger was, toen drie moeders me bijna kwaad vroegen of ik wel wasbare luiers zou gebruiken. Ik heb opgezocht hoe dat in zijn werk gaat, en heb toen besloten dat het niets voor mij is. Ik schaam me daar wel voor, bijvoorbeeld als ik aan de kassa van de supermarkt sta met mijn pakken wegwerpluiers. Als mijn man ze koopt, heeft hij daar helemaal geen last van.» 

HUMO Nu je het zegt: de vadermaffia lijkt niet te bestaan. 
VAN GRONINGEN «Ik vind het wel stoer van vaders dat ze lak hebben aan al die zogezegde regels. Ik zie ze ook niet snel bespreken hoelang hun kind al borstvoeding krijgt en of die teddybeer ecologisch verantwoord is gemaakt. Onze moeders hadden daar ook geen tijd voor. Eigenlijk is al dat gezeik over borstvoeding, wegwerpluiers en cupcakes een luxeprobleem.» 

HUMO Hoeveel kinderen zou je graag willen? 
VAN GRONINGEN «Ik ga het bij eentje houden. Mijn man heeft al een dochter van 14 en hij is klaar met zijn kinderwens. Omdat ik hoogsensitief ben, zou de drukte van twee kleine kinderen me te veel kunnen worden en dan kan ik niet de moeder zijn die ik graag wil zijn. Ook mijn twee miskramen zitten er vast voor iets tussen. Maar als je vandaag voor één kind kiest, krijg je bakken kritiek: het is blijkbaar erg egoïstisch van me om mijn kind geen broer of zus te gunnen. Dat is toch een beetje kort door de bocht, want broers en zussen kunnen elkaar net zo goed naar het leven staan.»